توزیع 40 درصد میوه شب عید با شبکه هوشمند/ تولید کشاورزی به 125 میلیون تن رسید

اسماعیل قادری‌فر در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، افزود: در حال حاضر تولیدات کشاورزی شامل زراعی، باغی و دامی به 125 میلیون تن در سال می‌رسد و عمده این محصولات از طریق شبکه بزرگ تعاونی‌های روستایی که متشکل از حدود 8 میلیون نفر کشاورز و شبکه‌های تعاونی‌های روستایی در سراسر کشور است بین مردم توزیع می‌شود، اما در عین حال تلاش داریم اقتصاد کشاورزی را از حالت سنتی به سمت اقتصاد صنعتی برسانیم و سهم کشاورزی از تولید ناخالص داخلی کشور به میزان قابل قبول برسد.

وی همچنین گفت: به دلیل غفلت از اقتصاد کشاورزی، صنعتی و دانش‌بنیان در حال حاضر سهم کشاورزی از اقتصاد ناچیز است و متأسفانه میزان ضایعات کشاورزی بین 20 تا 30 درصد و در برخی اقلام تا 40 درصد هم می‌رسد. به عنوان مثال سیب درختی استان‌های آذربایجان شرقی و غربی به یک تراژدی ملی تبدیل شد در حالی که صنایع تبدیلی و تکمیلی در این زمینه کمبود وجود دارد. از طرفی مقوله امنیت  غذایی مورد تأکید نظام قرار دارد بنابراین باید برای حفظ امنیت غذایی هم از ضایعات کشاورزی کاسته شود و هم از شبکه گسترده تعاونی‌های روستایی و کشاورزی که حدود 6 دهه قدمت دارد، استفاده کنیم و ما دنبال مردمی کردن کشاورزی هستیم.

وی این نکته را هم گفت:‌در حالی که جمعیت کشور در ابتدای انقلاب 30 درصد شهری و 70 درصد روستایی بود در حال حاضر این نسبت برعکس شده و 70 درصد در شهرها و 30 درصد در روستاها حضور دارند. و یکی از چالش‌های اقتصاد مسأله حاشیه‌نشینی‌ها و معضلات اجتماعی است. در این زمینه شبکه دلالی و غیرضروری شکل گرفته و محصولات کشاورزی را به قیمت ارزان از تولیدکنندگان خریداری و به قیمت گزاف به مصرف‌کنندگان می‌فروشند.

وی همچنین گفت: عدم اجرای الگوی کشت در کشور باعث شده است یک سال سیب‌زمینی و یکسال پیاز مشکل پیدا کند و در حالی که باید استراتژی الگوی کشت اجرا شود و کشاورزی مبتنی با قرارداد اجرا شود، یعنی کشاورز بذری نکارد، مگر اینکه از قبل قرارداد فروش آن تنظیم شده باشد و این مستلزم گذر از تعاونی‌های سنتی نسل اول به تعاونی‌های مدرن و امروزی است.

به گفته وی، در حال حاضر در فرانسه 40 درصد اقتصاد در دست تعاونی‌ها است یا در استرالیا عمده کشاورزی در دست تعاونی‌ها است و در آمریکا که 40 درصد غذای دنیا را تأمین می‌کند به سمت کشاورزی صنعتی حرکت می‌کند. ما هم باید در راستای رسیدن به هدف خودکفایی گام برداریم در این زمینه از ابزارهای نوین و کشاورزی دانش‌بنیان استفاده می‌کنیم.

معاون وزیر جهاد کشاورزی گفت:‌اولین اقدام وزیر جهاد کشاورزی این بود که قانون انتزاع که از سال 92 تصویب شده بود و بر روی زمین مانده بود را اجرا کرد و تمام اختیارات تولید و توزیع محصولات کشاورزی و غذایی به وزارت جهاد کشاورزی واگذار شد.

وی همچنین به تشکیل قرارگاه امنیت غذایی از ابتدای مهر ماه امسال در وزارت جهاد کشاورزی خبر داد و گفت: این قرارگاه هر روز جلسه برگزار می‌کند و مسأله امنیت غذایی را به صورت یکپارچه رصد و مدیریت می‌کند. یکی از ابزارهای مهم سیاستی کشت قراردادی در دستور کار وزارت جهاد کشاورزی قرار دارد.

به گفته مدیرعامل سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران از مهر ماه که کشت پاییزی گندم در 15 استان شروع شد کشت مبتنی بر قرارداد در 10 استان با سازمان تعاون روستایی و در 5 استان دیگر با شرکت بازرگانی دولتی به مساحت 250 هزار هکتار منعقد شد که 130 هزار هکتار مربوط به تعاون روستایی و بقیه مربوط به بازرگانی دولتی بوده است که پیش‌بینی می‌شود، از این سطح بین 1.5 تا 2 میلیون تن گندم برداشته شود و ما طبق تفاهم‌نامه و قرارداد کود و بذر مورد نیاز کشاورزان را تأمین می‌کنیم و با افزایش سطح تعهدات بیمه حق بیمه کشاورزی را هم به میزان 10 درصد کاهش داده‌ایم و با این روش کشاورز خیالش از بابت فروش گندم راحت می‌شود.

* یک سوم برنج مبتنی با قرداد کشت خواهد شد

قادری‌فر همچنین به مسأله افزایش قیمت برنج ایرانی اشاره کرد و گفت:‌ از ابتدای فصل کاشت برنج ایرانی در نظر داریم حداقل یک سوم از برنج کشور به میزان 400 هزار تن را در سه استان شمالی کشور در قالب کشاورزی قرار دادیم با کشاورزان منعقد کنیم که به این روش می‌توانیم الگوی کشت کشاورزی را دنبال کنیم و ابزار سیاستی و حمایتی و مداخله به هنگام دولت در بازار را انجام می‌دهیم که از ورود واسطه‌ها و اختلال در بازار جلوگیری می‌کنیم.

وی گفت: در دو سه هفته گذشته برنج ایرانی در بازار با افزایش قیمت همراه شد در حالی که امسال مرغوب‌ترین نوع برنج طارم هاشمی در شمال بین 30 تا 32 هزار تومان توسط کشاورز فروخته شد اما دلالان ظرف 4 ماه آن را به سه برابر افزایش دادند و به قیمت 90 تا 95 هزار تومان در بازار رسید.

به گفته مدیرعامل سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران دولت با وارد کردن 150 هزار تن برنج ظرف دو ماه گذشته و تزریق به بازار باعث عقب‌نشینی قیمت دلالی شد و هفته گذشته هم 30 هزار تن برنج جدید وارد بازار شد و به وسیله شبکه هوشمند و توزیع اینترنتی با سامانه بازرگام انجام شد که بدین وسیله آرامشی در بازار حکمفرما شد. در مورد محصولات باقی هم از اردیبهشت سال آینده که درختان به شکوفه بنشینند قرارداد با باغداران را منعقد می‌کنیم.

قادری‌فر در مورد این فیلمی که در فضای مجازی در مورد برنج آلوده توزیع شده در شبکه بازرگانی دولتی منتشر شده گفت: جریان معاند نمی‌خواهد موفقیت برای مردم ایران را ببیند و در این زمینه همکاران ما بعد از فیلم برنج آلوده شده مورد ادعایی بازدیدی صورت دادند البته کتمان نمی‌کنیم که ممکن است در برخی از برنج‌ها به خاطر پارگی عیب و ایرادهایی باشد، اما محصولات وارد شده توسط قرنطینه حفظ نباتات و با انجام همه کنترل کیفی مورد نظر انجام شده و در انبارهای بازرگانی دولتی قرار گرفته است اگر هم ایرادی باشد بدون فوت وقت محصول معیوب را برگشت زده و پول مردم را می‌دهیم.

*ایجاد ثبات در بازار با شبکه توزیع هوشمند

وی گفت: وزیر جهاد کشاورزی به ما مأموریت داده با ارتقاء نقش تشکل‌ها و تعاونی‌ها به سمت تجاری‌سازی محصولات کشاورزی حرکت کنیم، همچنین شبکه هوشمند توزیع محصولات کشاورزی را گسترش دهیم. در این زمینه از استارتاپ‌ها و پلتفرم‌های توزیع دیجیتال استفاده می‌کنیم و ما تلاش داریم فاصله مزرعه تا سفره مردم را به حداقل برسانیم.

وی این را هم گفت: در هفته سوم آبان مشکل تولید مرغ و تخم‌مرغ به وجود آمد که در کنار مشکلات بنزینی که با اختلال در سامانه سوخت‌رسانی انجام شده بود شاهد صف‌های طویل برای مرغ و تخم‌مرغ بودیم در این زمینه از استارتاپ‌ها برای توزیع هوشمند مرغ منجمد با قیمت کیلویی 20 هزار تومان و تخم‌مرغ شانه‌ 43 هزار تومان استفاده کردیم و قرار گذاشتیم قیمت برای مصرف‌کننده ثابت باشد و بعد از آن ثبات نسبی در بازار ایجاد شد.

* وجود 16 پلت فرم هوشمند برای توزیع محصول کشاورزی

وی گفت: همچنین دشمن قرار بود در زمینه شکر و روغن هم مشکل ایجاد کند که با رصد روزانه در قرارگاه امنیت غذایی اجازه ایجاد مشکل داده نشد البته ما نمی‌توانیم برای 80 میلیون ایرانی فروش اینترنتی را انجام دهیم، اما با شبکه هوشمند می‌توانیم بخشی از بازار را به دست بگیریم که باعث آرامش بازار و کنترل قیمت می‌شود. در حال حاضر 16 پلتفرم هوشمند در کنار سامانه بازرگام به توزیع محصولات کشاورزی به صورت هوشمند پیوسته‌اند و ضریب نفوذ اینترنت در کشور 80 درصد و ضریب گوشی‌های هوشمند به 65 درصد رسیده همچنین شبکه روستابازار در کنار این پلتفرم‌ها وجود دارد که به توزیع محصولات کشاورزی اقدام می‌کنند.

مدیرعامل سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران در مورد بحث گران خریدن میوه شب عید گفت:‌ برای تنظیم بازار میوه شب عید نکات قابل مناقشه این است که طبق قانون انتزاع مسؤولیت تنظیم بازار میوه به وزارت جهاد سپرده شد و نیز بر اساس مصوبه 29 آبان سال جاری که توسط شورای قیمت‌گذاری محصولات کشاورزی وظیفه خرید و ذخیره‌سازی میوه به تعاون روستایی واگذار شد.

وی گفت: برای قیمت‌گذاری میوه‌های شب عید شورای قیمت‌گذاری متشکل از نماینده سازمان بازرسی، سازمان حمایت، نماینده تشکل‌های بخش خصوصی تعاونی کشاورزی که همه عضو شورای قیمت‌گذاری هستند و بر اساس مصوبه شورای کمیته راهبردی قرار شد برای میوه شب عید وارد عمل شویم البته زمانی که دولت کنونی تشکیل شد میوه سیب روی درخت نبود و ما میوه را به همان قیمتی که مباشر از کشاورز خریده بود با هزینه‌های جانبی مانند بسته‌بندی، انبارداری، سورتینگ خریداری کردیم و قرار است در یک بازه زمانی 20 اسفند تا 15 فروردین سال آینده بحث بازاررسانی میوه‌های شب عید را انجام دهیم.

وی گفت: 5 استان آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اصفهان، کهگیلویه و بویراحمد و فارس به عنوان قطب‌های تولید سیب و نیز سه استان گیلان، گلستان و مازندران برای پرتقال تامسون و استان‌های جنوب فارس، جیرفت و کهنوج و هرمزگان برای پرتقال والنسیای جنوب انتخاب شدند و قیمت مصوب طبق کارگروه قیمت‌گذاری به میزان 13900 تومان بهای تمام شده هر کیلو پرتقال تامسون شمال و والنسیای جنوب و 14500 تومان قیمت تمام شده سیب درجه یک در نظر گرفته شد که این نرخ‌ها با یک هزینه بازاررسانی در شبکه مویرگی به علاوه سود معقول برای توزیع‌کننده در بازه زمانی 20 اسفند امسال تا 15 فروردین سال آینده در نظر گرفته شده که برای مصرف‌کننده توزیع می‌شود.

وی گفت: به عنوان مثال سیب با اندازه حدوداً 140 گرم سیب کوهپایه و پرتقال تامسون شمال 190 تا 290 گرم درجه یک در نظر گرفته شده گرچه در زمانی که سیب از کشاورز خریداری شده 8500 تا 9500 تومان سیب درجه یک بوده که این به عنوان قیمت پایه محسوب می‌شود و 9 هزار تومان برای پرتقال به عنوان قیمت پایه و مبنا قرار داده شده است اما به این ارقام هزینه حمل و نقل از باغ تا سردخانه، هزینه بسته‌بندی، سورتینگ، گازدهی، هزینه نگهداری در سردخانه، بسته‌بندی و همچنین هزینه سرریز اضافه می‌شود و قرار است این محصولات در بازه 20 اسفند تا 15 فروردین به بازار ارائه شوند.

وی گفت:‌برای قرارداد مباشرت خرید با 65 اتحادیه و تشکل و مجموعه‌های سورتینگ قرارداد بسته شده با اتحادیه باغداران مازندران و سردخانه‌دارهای مجاز قرارداد بسته شده و قیمت برای همه ثابت در نظر گرفته شده است و قرار شده است که این سردخانه‌ها و انبارها تحت کلید سازمان مرکزی تعاونی روستایی باشد که در بازه 20 اسفند تا 15 فروردین باید این محصولات روانه بازار شود.

* اجازه جولان دلالان در بازار میوه شب عید نمی‌دهیم

وی این نکته را هم گفت:‌ ما به عنوان یک سازمان دولتی سیب‌فروش و پرتقال‌فروش نیستیم بلکه سیاست‌گذار و حمایت از بازار انجام می‌دهیم اگر بازار به روند خوبی رسید ما حتی محصولات خود را صادر می‌کنیم و یا به کارخانه‌های کنسانتره‌سازی ارائه می‌کنیم، اما به هیچ وجه اجازه نمی‌دهیم دلالان برای میوه شب عید مردم نقشه بکشند و در صورت افزایش قیمت با عرضه محصول سیب و پرتقال درجه یک به بازار با افزایش قیمت مقابله می‌کنیم.

قادری‌فر همچنین در مورد شبهه‌ای که در انتخاب شرکت بازرسی برای ذخیره‌سازی میوه شب عید انجام شده است گفت: ما بر اساس قانون و طبق اطلاعات پایگاه ملی مناقصه‌ها دو بار مناقصه برگزار کردیم در بار اول 11 شرکت بازرسی جلو آمدند، اما در نهایت فقط یک شرکت تضامین 220 میلیون تومانی را واریز کرد و چون یک شرکت‌کننده بود مناقصه را ماه بعد در 8 دی ماه تمدید کردیم که در بار دوم 7 شرکت پاکت ارائه کردند و باز هم فقط یک شرکت فقط تضامین را واریز کرد و ما طبق قانون همان شرکت را برنده اعلام کردیم و عقد قرارداد انجام شد و از قرار هر کیلو 650 ریال به عنوان هزینه بازرسی و حضور کارشناس در محل‌های خرید میوه‌های شب عید انجام شوند.

وی همچنین گفت:‌در برخی از سایت‌های جعلی عنوان شده است که مبلغ 313 هزار میلیارد تومان در تعاون روستایی اختلاس شده در حالی که کل قرارداد خرید میوه شب عید 580 میلیارد تومان است و چگونه می‌توان از این رقم اختلاس چندین برابری انجام داد؟

وی این نکته را هم گفت: ما از سازمان‌های بازرسی و نظارتی درخواست کردیم که قراردادهای میوه شب عید را بررسی کنند و اگر خطایی انجام شده با آن برخورد شود و کسانی که اقدام به فضاسازی می‌کنند نیز با آنها برخورد شود.

مدیرعامل سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران در مورد عرضه میوه از طریق سامانه بازرگام گفت: ممکن است 5 تا 10 درصد از حجم بازار توسط این سامانه انجام شود، اما همین مقدار هم اثر خود را می‌گذارد و باعث کنترل قیمت در بازار می‌شود.

قادری‌فر در مورد اینکه پیش‌بینی می‌کنید چه میزان از میوه شب عید به صورت هوشمند توزیع شود گفت: حدود 40 تا 50 درصد از میوه‌های شب عید احتمالا از طریق شبکه هوشمند در شهرهای بزرگ مانند تهران، مشهد، اصفهان و شیراز توزیع شود و بقیه از طریق فروشگاه‌های زنجیره‌ای و فروشگاه‌های روستابازار و میادین میوه و تره‌بار توزیع می‌شود، هفته پیش هم قراردادی با معاون امور تعاون وزارت کار منعقد شد که بخشی از میوه‌ها نیز از طریق شبکه مردمی تعاونی‌ها توزیع شوند.

وی گفت:‌دولت به صورت مداوم بازارهای مواد غذایی مانند گوشت، برنج و مرغ را رصد می‌کند در این زمینه توزیع اینترنتی گوشت قرمز هم آغاز شد که با این اقدام ظرف سه تا 4 روز بازار به حالت تعادل برگشت.