زنان کارآفرین در ایران در سالهای اخیر ورود پررنگتری در بخش کشاورزی داشته و به رغم چالشهای موجود، پا به عرصه تولید و فرآوری غذا گذاشتهاند. زنان شهر، روستا و عشایر میتوانند در حوزه کشاورزی و تامین امنیت غذایی نقش کلیدی ایفا کنند مشروط به آن که توانایی و مهارتهای خود را از طریق آموزش و تجربه افزایش دهند و بتوانند به منابع تولید مشابه مردان، دسترسی پیدا کنند. در حال حاضر اغلب زنان در حوزه کشاورزی کوچکمقیاس، فعالیت میکنند و دولت با برنامهریزی و سیاستگذاریهای بهتر میتواند بستر فعالیت آنان را در بخش کشاورزی گسترده و چشمانداز روشنی را برای رشد زنان در بخشهای مختلف کشاورزی ترسیم و هدفگذاری کند. براساس گزارش بانک جهانی نیز اطمینان از دسترسی زنان به منابع تولیدی مشابه مردان میتواند گرسنگی در سراسر جهان را تا ۱۷ درصد کاهش دهد. نتایج چنین گزارشهایی نباید از نظر تصمیمگیران، علاقمندان به تامین امنیت غذایی و فعالان حوزه زنان دور بماند. در حوزه تولیدات گلخانه به سراغ یکی از زنان برگزیده در سال ۱۴۰۱ میرویم تا از دلایل موفقیت و مشکلات پیش رویش بپرسیم. نامش اکرم صفر انداقی است. از سال ۱۳۷۷ فعالیت خود را در قزوین با ۵ هزار متر مربع گلخانه آغاز کرده و حالا پس از حدود ۲۴ سال در کنار این ۵ هزار متر مربع گلخانه، پنج گلخانه دیگر را اجاره کرده و در کل حدود سه هکتار گلخانه را زیر کشت سبزی و صیفیجات برده، ضمن آن که دو هکتار گلخانه هم زیر ساخت دارد. وی برای حدود ۳۵ نفر اشتغال مستقیم و برای ۱۵ نفر اشتغال غیرمستقیم ایجاد کرده است. صفرانداقی در کنار تولید در محیط گلخانه مسوولیتهای خانهداری و فرزندداری را برعهده دارد و معتقد است زنان میتوانند به رغم مشکلات موجود و مسوولیتهای خانه، از تواناییهای خود بهرههای بیشتری ببرند و وارد عرصههای اقتصادی شوند. این کارآفرین گلخانهدار، پشتکار زیاد و علاقه به کارش را عامل مهمی در موفقیت خود میداند و در عین حال میگوید که در کلاسهای آموزشی و ترویجی در زمینه تولیدات گلخانهای شرکت کرده که در پیشرفتش موثر بوده است.
صفرانداقی که بازرس هیات مدیره کانون زنان بازرگان قزوین هم است، اظهار میدارد: پس از گذراندن دورههای آموزشی و کسب تجربیات فراوان، به عنوان یک زن نمونه در بخش تولیدات گلخانهای، به گلخانههای دیگر و به کارگران آموزش میدهم تا محصولات باکیفیتی در این حوزه تولید شود.
علاقه و شوق این زن کارآفرین در حوزه تولیدات گلخانهای به حدی است که اعضای خانواده را ترغیب به تولید کرده تا جایی که پسر و داماد او جداگانه در حوزه گلخانه به تولید پرداختهاند و رنگ و آب خانوادگی به کسب و کارشان دادهاند و از یکدیگر پشتیبانی میکنند.
این کارآفرین نمونه میگوید: کشاورزی و تولید در محیط گلخانهای سختیهای خود را دارد و فعالان این حوزه به حمایت نیاز دارند.
وی به نوسانات بازار و قیمت نهادهها و مواد اولیه در بخش گلخانه اشاره میکند و چنین توضیح میدهد: دغدغه ما بیشتر در زمینه تهیه بذر در بازار به لحاظ کیفیت و قیمت است، زیرا بذر تقلبی به بازار آمده و اگر بذر تقلبی خریداری شود به تولیدات ضرر میزند و نمیتوانیم محصول برداشت کنیم.
صفرانداقی ساماندهی بازار بذر محصولات گلخانهای را ضروری میداند و اظهار میدارد: اکنون هر شرکتی یک قیمتی را برای فروش بذر اعلام میکند و بعضی از بذرها مانند بذر خیار بسیار گران شده است.
مشکلات در حوزه تولیدات گلخانهای اما به نهادههای کشاورزی ختم نمیشود و تجهیزات گلخانهای را هم شامل میشود. افزایش قیمتها و آثار تورمی راه خود را به همه جا باز کرده و زنان کارآفرین بخش کشاورزی با چالشهای متعدد روبرو شدهاند.
صفرانداقی در این باره به افزایش قیمت پلاستیک برای پوشش گلخانه اشاره میکند و میگوید: قیمت پلاستیک برای پوششش گلخانه گران شده که بر افزایش هزینههای تولید و کاهش سود کشاورزان تاثیر میگذارد.
وی میافزاید: امسال قیمت هر کیلوگرم پلاستیک حدود ۱۱۵ هزار تومان شده و این رقم در چهار یا پنج سال سال پیش ۱۰ تا ۱۲ هزار تومان بوده است.
صادرات محصولات گلخانهای از جمله موضوعاتی است که این روزها هر گلخانهداری به آن میاندیشد. از این زن برگزیده در حوزه تولیدات گلخانهای درباره امکان صادرات محصولات گلخانهای در قزوین را میپرسم، میگوید: برای صادرات مستقیم محصولات گلخانهای باید تناژ تولید بالا باشد در غیر این صورت صادرات توسط واسطهها انجام میشود.
صفرانداقی ادامه میدهد: با راهاندازی شهرک کشاورزی نودهک قزوین، دیگر نیازی به واسطهها برای صادرات نخواهیم داشت.
وی در همین حال افزایش هزینه حمل و نقل محصولات کشاورزی را از جمله مشکلات پیش روی صادرات تولیدات گلخانهای میداند و میگوید: در حال حاضر کرایه کانتینرهای یخچالدار برای صادرات افزایش پیدا کرده است.
صفرانداقی در عین حال دغدغه دیگری هم دارد؛ این که برای زنان در گلخانههایش بستر کار، فعالیت و درآمدزایی را فراهم کند. آن طور که میگوید زنان بیش از نیمی از کارکنانش را تشکیل میدهند و از این بابت راضی است.
وی دراین باره اظهار میدارد: تعهدات زنان نسبت به کار زیاد است ضمن آن که آموزشپذیر و مسولیتپذیر هستند.
دیدگاه تان را بنویسید